Over prijs en waarde

Vandaag een paar gedachten over de waarde van mijn kunst en verbonden daarmee ook de prijs ervan.

In een vroeger stuk schreef ik: Mijn bedoeling van deze website is, om juist de relatie tussen kunstenaar en beschouwer zo nabij mogelijk te maken. Ik wil bewust en expliciet een relatie knopen tussen mij als kunstenaar en degene die mijn werk beschouwt, leest en ervaart.

En onder “beeldend” schreef ik:

De prijzen van mijn werk zijn niet vast. Ik ga ervan uit dat de prijs die je als beschouwer betaald, een token van waardering is vanuit de beschouwer naar de schepper van het kunstwerk. De ontroering die een kunstwerk te weeg brengt is toch niet in geldelijke waarden uit te drukken. Vandaar ben ik tot de overtuiging gekomen, dat ik de prijzen vrij wil laten. Als je geïnteresseerd bent in een van de werken, dan laat mij weten wat het je waard is. Ik ga in de basis ervan uit dat de prijs die iemand willens is om voor een werk van mij te te betalen, de prijs is die het waard maakt mijn kunst te kunnen bezitten. 

Maar hoe gaat dat dan werken in de werkelijkheid? De gedachte is mooi, zeker, maar schrik ik mensen die mijn kunst willen kopen niet af met deze benadering? Misschien vragen ze zich af: hoe moet ik in vredesnaam een geldelijke waarde gaan hechten aan dit werk? Is het niet te weinig/te veel, over- of onderbetaal ik? Wat is het referentiekader? Wat is fair? Wat is eervol?
Of ook andersom: lok ik niet de ‘e-bay/marktplaatsreflex’ van de mensen uit, de reflex die zegt: ik bied maar wat, nee hebben we en ja kunnen we krijgen… Nederlanders zijn immers een volk van koop(jes)lieden…

Vraag ik niet te veel van mensen, als ik eis dat zij de prijs benoemen en niet ik?

Ja, ik vraag veel. Of het te veel is, zal blijken. Wat ik vraag is dat een beschouwer zich de eerlijke vraag stelt: wat is me dit waard? Hoe verhoudt zich dit tot andere uitgaven, tot mijn inkomen en tot mijn levensstijl?
Wat heb ik ervoor over? En daar vraag ik een integer en eerlijk antwoord op, de geest van koopjesland verloochenend. Deze eerlijkheid is voor mij een voorwaarde om me te verzoenen met het afscheid van een van mijn werken. Ieder werk is me dierbaar en ik geef ze alleen weg aan iemand die me dierbaar is.

Maar is dat niet een beetje hypocriet: als je genoeg geld stort ben je me dierbaar?!

Nee, niet als ik het net zo integer doe, als ik het van de mensen die mijn kunst kopen verwacht. De geldelijke waarde van mijn kunst is een token van waardering, voor het materiaal en de tijd die ik steek in het maken van mijn kunst, voor de energie die het kost, de creativiteit die ik opbreng en voor mijn diepe intentie om een zo perfect – nee: kloppend mogelijk kunstwerk te scheppen. Het liefst maak ik kunst direct voor iemand, persoonlijk en betrokken. Mijn werk dat op deze website staat is te koop, ja, maar het is vooral ook een voorbeeld van wat ik doe. Het liefst schep ik uit een ontmoeting, uit een bejegening, uit een gevoel. Dan is mijn kunst op haar best.

Maar dat kan niet altijd, helaas. Ik sta wel open voor iedereen voor een ontmoeting met aansluitend kunstwerk, maar ik kan me niet opdelen en ik wil me niet verliezen. Vandaar ik ook kunst maak die niet gericht is op één bepaald mens. En die kunst laat ik op deze site zien – en idealiter vindt zich de mens voor wie deze werken zijn bedoeld…

En daarom vraag ik aan de mensen, die mijn kunst willen bezitten, om goed er over na te denken, welke waarde ze aan een bepaald werk kunnen toeschrijven. Integer nadenken, vanuit het hart. Wat is het me waard om dit te bezitten? En dat kan weinig geld zijn als je weinig geld hebt, en het kan veel geld zijn als je veel geld hebt. Misschien moet ik ook een tijdwaarde koppelen aan een werk, hoe lang het mij heeft gekost om het te scheppen. Maar dat geeft ook alleen een deel weer van het proces. Sommige werken duren heel lang, omdat ik verschrikkelijk aan het vechten ben om de intensie waar te maken die ik van een werk eis, andere zijn in een flits klaar – moet ik dat in een geldelijke waarde terugzien? Ik ben immers geen loonarbeider in uurloon, ik ben een kunstenaar die soms in een seconde de perfectie benadert en soms in uren en uren zwoegen zich er steeds verder weg van voelt …

Dus ik vraag veel van de mensen die mijn kunst hun eigen willen noemen. Maar ik geef ook veel. Vooral geef ik het respect aan iedereen die iets van mij wil hebben, dat ik ze hoor, zie en hen als integer en welwillend beschouw. En dat moet het begin zijn, de oorsprong en de basis.

Teleurstellingen zullen er altijd zijn, maar ik houdt me vast aan mijn geloof in de basale integriteit van de mens. Zelf van mezelf…